Kwota na sfinansowanie zamówienia: konsekwencje podania kwoty w informacji z otwarcia ofert przez Zamawiającego.

Problem

Norma z art. 93 ust. 1 pkt 4 ustawy Pzp jest systemowo powiązana z art. 86 ust. 3 ustawy Pzp.

Za właściwy należy uznać bowiem pogląd, iż ratio legis przedmiotowej normy było zapewnienie wykonawcom gwarancji, że nie będzie dochodziło do dowolnego unieważniania postępowań, kiedy cena oferty wykonawcy mieści się w kwocie wskazanej przez zamawiającego (np. wyrok KIO z dnia 9 stycznia 2019 r., KIO 2607/18).

Ponadto w orzecznictwie Krajowej Izby Odwoławczej podkreśla się, że zamawiający jest związany kwotą, którą zgodnie z art. 86 ust. 3 ustawy Pzp podał przed otwarciem ofert tylko niejako od dołu, tzn. nie może w celu uzasadnienia unieważnienia postępowania na podstawie art. 93 ust. 1 pkt 4 ustawy Pzp wskazać innej, niższej kwoty, którą zamierza przeznaczyć na sfinansowanie zamówienia i tym samym zobowiązany jest udzielić zamówienia wykonawcy, który zaoferował cenę mieszczącą się w kwocie pierwotnie podanej.

Zamawiający może natomiast dowolnie, co najwyżej ograniczany przez odrębne przepisy dotyczące jego działalności, podnosić wskazaną przez siebie kwotę i nie unieważniać w takiej sytuacji postępowania (np. wyrok KIO z dnia 29 sierpnia 2019 r., KIO 1593/19, wyrok KIO z dnia 12 stycznia 2015 r. 2729/14).

Rozwiązanie wyrażone w art. 93 ust. 1 pkt 4 w zw. z art. 86 ust. 3 ustawy Pzp jest zatem odzwierciedleniem naczelnych zasad Prawa zamówień publicznych, a mianowicie zasady jawności i zasady przejrzystości postępowania, co jednocześnie pozwala na urzeczywistnienie zasad uczciwej konkurencji i równego traktowania wykonawców poprzez ustalenie związania zamawiającego podanymi do wiadomości publicznej informacjami istotnymi dla danego postępowania (np. wyrok KIO z dnia 19 lipca 2019 r., KIO 1261/19).

Instytucja unieważnienia postępowania o udzielenie zamówienia publicznego ma bowiem charakter wyjątkowy co wiąże się z tym, iż katalog przesłanek skutkujących unieważnieniem postępowania na podstawie art. 93 ust. 1 ustawy PZP jest katalogiem zamkniętym i nie może być wykładany rozszerzająco, zgodnie z zasadą exceptiones non sunt extanda, co oznacza, że z żadnej innej przyczyny lub bez podania przyczyn zamawiający nie może unieważnić postępowania, a samą instytucję unieważnienia należy traktować jako wyjątek (wyrok KIO z dnia 9 stycznia 2019 r. KIO 2607/18).

Dostrzeżenia również wymaga, że znana jest odmienna linia orzecznicza niż przedstawiona powyżej, która straciła jednak aktualność w związku z dokonaną nowelizacją ustawy z dnia 2 grudnia 2009 r. o zmianie ustawy – Prawo zamówień publicznych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 223, poz. 1778). Zmienione zostało brzmienie art. 93 ust. 1 pkt 4 ustawy Pzp.

Obecnie nie istnieje już bowiem dyferencja pojęciowa między art. 86 ust. 3 ustawy Pzp, a art. 93 ust. 1 pkt 4 ustawy Pzp, sprowadzająca się do rozróżnienia sformułowań użytych w art. 93 ust. 1 pkt 4 ustawy Pzp „zamawiający może przeznaczyć” i w art. 86 ust. 3 ustawy Pzp „zamawiający zamierza przeznaczyć”, powodująca dopuszczalność zmniejszenia przez Zamawiającego przeznaczonej na sfinansowanie zamówienia kwoty w okresie między datą otwarcia ofert, a datą unieważnienia postępowania.

W obecnym brzmieniu ustawy ustawodawca posługuje się pojęciami tożsamymi, co potwierdza tezę, że przesłankę unieważnienia postępowania na podstawie art. 93 ust. 1 pkt 4 ustawy Pzp odnosić należy do kwoty odczytanej przez Zamawiającego przed otwarciem ofert i następnie podanej w informacji z otwarcia ofert opublikowanej na stronie internetowej Zamawiającego.