Publikacja ogłoszenia o zamówieniu w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej lub jego zamieszczenie w Biuletynie Zamówień Publicznych stanowi istotny moment przejścia z etapu przygotowania postępowania do uruchomienia procedury zmierzającej do uzyskania zamówienia. Opublikowanie lub zamieszczenie ogłoszenia o zamówieniu rozpoczyna bieg terminu na wniesienie odwołania, z tym dniem ściśle związany jest obowiązek zamawiającego udostępnienia Specyfikacji Istotnych Warunków Zamówienia, zaś niewykonanie tego obowiązku może stanowić podstawę unieważnienia umowy lub obciążenia karą pieniężną za naruszenie przepisów ustawy. Wobec aktualnie obowiązujących przepisów nowe Prawo zamówień publicznych wprowadza regulacje dotyczące ogłoszenia o zamówieniu i jego zmiany, które będą miały istotne znaczenie względem prawidłowości przeprowadzenia postępowania po 1 stycznia 2021 roku.
- Nowe Prawo zamówień publicznych wprowadza znaczącą zmianę momentu wszczęcia postępowania o udzielenie zamówienia wskazując, iż następuje ono w chwili przekazania ogłoszenia do publikacji w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej.
- Na uwagę zasługuje również zniesienie przez ustawodawcę obowiązku udostępnienia ogłoszenia o zamówieniu w miejscu publicznie dostępnym w siedzibie zamawiającego.
- Nowe rozwiązania odnoszące się do ogłoszeń o zamówieniu i ich zmian znacząco różnią się od obowiązujących obecnie.
Moment wszczęcia postępowania
Pierwszym istotnym aspektem nowych przepisów jest w przypadku zamówień o wartości równej lub przekraczającej progi unijne moment wszczęcia postępowania.
W aktualnie obowiązującym stanie prawnym w większości trybów (z wyłączeniem negocjacji bez ogłoszenia i zamówienia z wolnej ręki) zgodnie z art. 40 ust. 1 ustawy zamawiający wszczyna postępowanie zamieszczając ogłoszenie o zamówieniu w miejscu publicznie dostępnym w swojej siedzibie oraz na stronie internetowej.
Nowe Prawo zamówień publicznych wprowadza znaczącą zmianę momentu wszczęcia postępowania o udzielenie zamówienia wskazując, iż następuje ono w chwili przekazania ogłoszenia do publikacji w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej.
Powyższe, zgodnie z brzmieniem art. 130 ust. 1 pkt 1 nowej ustawy dotyczy trybów postępowań o udzielenie zamówienia klasycznego o wartości równej lub przekraczającej progi unijne takich jak przetargu nieograniczonego, przetargu ograniczonego, negocjacji z ogłoszeniem, dialogu konkurencyjnego albo partnerstwa innowacyjnego.
Zmiana ta wywiera wpływ m. in. na spełnienie wymagań określonych w art. 36 dotyczących ustalenia wartości zamówienia, którego dokonuje się z uwzględnieniem terminów nie wcześniejszych niż 3 miesiące (dostawy lub usługi) lub 6 miesięcy (roboty budowlane) przed dniem wszczęcia postępowania.
Odnosi się też do ustalenia wystąpienia konfliktu interesów w odniesieniu do przesłanki wskazanej w art. 56 ust. 2 pkt 3, jak również dotyczy obowiązku niezwłocznego zawiadomienia wykonawców, którzy ubiegali się o udzielenie zamówienia zakończonego unieważnieniem postępowania (art. 262).
Pomimo, iż różnica pomiędzy obecnym a „nowym” terminem wszczęcia postępowania będzie praktycznie niezauważalna (Urząd Publikacji Unii Europejskiej publikuje ogłoszenia o zamówieniu w terminie nie dłuższym niż pięć dni od przekazania) wobec wymienionych powyżej regulacji zmiana ta jest istotna z punktu widzenia wywiązania się przez zamawiającego z ustawowych obowiązków.
W postępowaniu o wartości nieprzekraczającej progów unijnych zgodnie z art. 276 zamawiający wszczyna postępowanie o udzielenie zamówienia w trybie podstawowym przez zamieszczenie ogłoszenia o zamówieniu w Biuletynie Zamówień Publicznych.
Zniesienie obowiązku udostępnienia ogłoszenia o zamówieniu w siedzibie zamawiającego
Na uwagę zasługuje również zniesienie przez ustawodawcę obowiązku udostępnienia ogłoszenia o zamówieniu w miejscu publicznie dostępnym w siedzibie zamawiającego.
Rozwiązanie to wobec powszechnego uzyskiwania przez Wykonawców informacji o postępowaniach za pośrednictwem środków komunikacji elektronicznej obecnie stanowi relikt czasów, w których korzystanie z Internetu nie było powszechne.
Wobec wymogu pełnej elektronizacji postępowań począwszy od 2021 roku zamieszczanie ogłoszeń w siedzibie zamawiających pozbawione byłoby jakiegokolwiek znaczenia.
Zakres informacji zawartych w ogłoszeniach zamieszczanych w BZP
Zaskakującą wieloletnich zamawiaczy zmianą może być nieokreślenie w ustawie zawartości ogłoszenia o zamówieniu w postępowaniach o wartości równiej lub powyżej progów unijnych.
W odróżnieniu od bieżącego stanu prawnego nowa ustawa w odniesieniu do ogłoszeń publikowanych w DZUUE nie zawiera analogicznego do obowiązującego art. 41 szerokiego katalogu elementów, jakie powinny znaleźć się w treści ogłoszenia.
W przypadku ogłoszeń zamieszczanych w BZP wymagane jest zgodnie z art. 272 ust. 1 nowej ustawy zamieszczenie w szczególności informacji o nazwie i adresie zamawiającego oraz przedmiocie zamówienia lub konkursu, zaś w ogłoszeniach dotyczących zamówień bagatelnych zgodnie z art. 268 ust. 2 należy zawrzeć informacje niezbędne z uwagi na okoliczności jego udzielenia, w szczególności termin składania ofert odpowiadający terminowi składania ofert przez potencjalnych wykonawców, do których została przekazana informacja o zamiarze udzielenia zamówienia.
Wymagania dotyczące zakresu informacji zawartych w ogłoszeniach zamieszczanych w BZP zostaną skonkretyzowane w drodze rozporządzenia ministra właściwego do spraw gospodarki wydanego na podstawie art. 272 ust. 2.
W znacznej większości przypadków zamieszczenie w ogłoszeniu wskazanych w ustawie informacji zostało przewidziane w charakterze alternatywnym do innych dokumentów (np. dokumentów zamówienia lub Specyfikacji Warunków Zamówienia).
Występują jednak regulacje wskazujące wprost na konieczność zawarcia konkretnej informacji w ogłoszeniu o zamówieniu.
Pojawiają się one w niektórych opisach wymagań odnoszących się m. in. do poszczególnych trybów udzielania zamówień (przykładowo wskazana w art. 183 możliwość podzielenia dialogu na etapy stosując kryteria oceny ofert określone w ogłoszeniu o zamówieniu) albo mają charakter generalny niezależnie od wartości zamówienia jak np. wskazanie w art. 67 obowiązku zamieszczenia w ogłoszeniu informacji o środkach komunikacji elektronicznej oraz wymagań technicznych i organizacyjnych sporządzania, wysyłania i odbierania korespondencji elektronicznej.
Sprostowanie, zmiany lub przekazanie dodatkowych informacji odnośnie ogłoszenia [h2]
Kolejnymi zmianami związanymi z ogłoszeniem o zamówieniu są regulacje dotyczące sprostowania, zmian lub przekazania dodatkowych informacji odnośnie ogłoszenia, które to Zamawiający zobowiązany jest udostępnić od dnia jego publikacji w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej.
W aktualnie obowiązującej ustawie wymóg ten odnosił się wyłącznie do ogłoszenia o zamówieniu, zamawiający w znacznej większości dokonując zmian treści ogłoszenia nie czekali na publikację w DZUUE lecz zamieszczali na stronie internetowej ogłoszenie przekazane do publikacji.
W związku z pojawieniem się w nowej ustawie wyraźnego wymogu stosowania analogicznych reguł jak w przypadku pierwotnego ogłoszenia, zamawiający będą zobowiązani oczekiwać publikacji ogłoszenia w DZUUE, z zastrzeżeniem możliwości wcześniejszego udostępnienia ogłoszenia w przypadku, gdy w terminie 48 godzin od potwierdzenia otrzymania ogłoszenia przez Urząd Publikacji zamawiający nie został powiadomiony o jej dokonaniu (art. 90 ust. 1 w zw. z art. 88 ust. 1 i 3).
Rewolucyjną wręcz zmianą jest zgodnie z art. 90 ust. 3 konieczność unieważnienia postępowania w przypadku, w którym zmiana treści ogłoszenia o zamówieniu zmienia istotnie charakter zamówienia w porównaniu z pierwotnie określonym, w szczególności znacznie zmniejsza zakres zamówienia.
W takiej sytuacji zamawiający jest zobowiązany do unieważnienia postępowania na podstawie art. 256.
Wskazując przytoczoną regulację ustawodawca wyraźnie zaznaczył, iż każdą zmianę ogłoszenia o zamówieniu zmieniającą istotnie charakter zamówienia należy uznać za okoliczność powodującą, iż dalsze prowadzenie postępowania jest nieuzasadnione. Powyższe wobec konieczności oceny istotności zmiany bez wskazania (poza zmniejszeniem zakresu) innych kryteriów, jakimi należy się kierować weryfikując wystąpienie tej przesłanki niewątpliwie będzie wzbudzać problemy interpretacyjne.
Wprowadzone rozwiązanie podyktowane ochroną interesów wykonawców może znacznie wpłynąć na wydłużenie czasu przeprowadzenia postępowań, zobowiązując również zamawiających do dokonania na etapie ich przygotowania analizy ryzyk, jakie wiążą się z opisem przedmiotu zamówienia i jego późniejszą, ewentualną zmianą.
Należy zauważyć, że rozwiązanie to odnosi się wyłącznie do zamówień o wartości równej lub przekraczającej progi unijne. Regulacje dotyczące postępowań o mniejszej wartości nie zawierają analogicznego obowiązku unieważnienia postępowania, co więcej art. 90 został wyłączony ze stosowania w zamówieniach klasycznych poniżej progów unijnych na podstawie art. 266.
Nowe rozwiązania odnoszące się do ogłoszeń o zamówieniu i ich zmian znacząco różnią się od obowiązujących obecnie.
Część z nich jak chociażby obowiązek udostępnień zmian ogłoszenia od dnia publikacji nie wzbudzi problemów, inne takie jak unieważnienie postępowania w związku z istotną zmianą charakteru zamówienia mogą przynajmniej w początkowym okresie obowiązywania nowej ustawy wywoływać trudności u zamawiających.
Czas pokaże, czy prowadzenie postępowań na nowych zasadach dotyczących ogłoszeń stanowi lepszą zmianę w porównaniu z aktualnie obowiązującym Prawem Zamówień Publicznych.
Materiał Partnerski
Kancelaria Prawna Pieróg & Partnerzy
www.pierog.pl
Katarzyna Dubowska
prawnik w Kancelarii Prawnej Pieróg & Partnerzy